Pediatrzy i dietetycy uważają, że noworodek powinien przyjmować ok. 95 kcal na kilogram masy ciała w ciągu doby. Gdy Wasz spacer się przedłuży, a maleństwo wygodnie drzemie dzięki kołysaniu wózka, który skutecznie amortyzuje wstrząsy, np. Cybex Priam 2.0, przerwy między posiłkami mogą się naturalnie wydłużyć.
Kobiety podczas trwania ciąży dbają o swoje zdrowie aby móc zagwarantować zdrowie swojemu dziecku po urodzeniu. Jednak niekiedy pomimo szczególnej troski o swoje dziecko w brzuchu zdarza się, że po urodzeniu dziecko ma jakąś chorobę. Zwykle między trzecim a piątym dniem po urodzeniu skóra noworodka przyjmuje niekiedy żółty kolor. Takie zażółcenie występuje bardzo często, bo aż w około 80 % noworodków. Z reguły ustępuje ono samo po około dwóch tygodniach. Jest to naturalna reakcja obronna małego organizmu. Jest to tzw. żółtaczka fizjologiczna. Jednak czasami zdarza się tak, że żółtaczka utrzymuje się u danego noworodka dłużej niż okres dwóch tygodni. Wówczas stanowi ona bezpośrednie zagrożenie dla życia małego człowieka. Jest to wówczas żółtaczka patologiczna i wymagana jest kontrola lekarza. Istnieją dwie przyczyny występowania żółtaczek wśród noworodków: hepatogenna i hematogenna. Ta pierwsza zakłada, że żółtaczka występuje u noworodków, ponieważ wątroba małego człowieka nie jest jeszcze zdolna do pełnienia wszystkich swoich prawidłowych funkcji w organizmie. Przykładem może być brak produkcji enzymu rozkładającego bilirubinę, która jest produktem w reakcji rozpadu czerwonych krwinek. Enzym ten u dorosłych ludzi przekształca bilirubinę w substancję rozpuszczalną w wodzie, która może być wydalona z moczem. Niedobór tego enzymu powoduje nagromadzenie się substancji bilirubiny, która później dostaje się do krwi i rozprzestrzenia po całym organizmie. W skutek czego wszystkie tkanki w organizmie noworodka zostają zabarwione na żółty kolor. Wątroba potrzebuje kilku tygodni na to, by móc w pełni pełnić wszystkie swoje funkcje. Po tym czasie żółty kolor samoistnie ustąpi. Druga teoria zakłada, że noworodek w brzuchu potrzebuje o wiele więcej krwinek czerwonych niż dorosły człowiek. Po narodzinach nadmiar krwinek czerwonych powinien być rozłożony. Powstają wówczas zbyt duże ilości bilirubiny w organizmie noworodka, przez co noworodek nie nadąża wydalać ich razem z moczem. Dlatego powstaje żółte zabarwienie organizmu noworodka. Przyczyny żółtaczki patologicznej są niestety bardziej poważne. U wcześniaków stanowi ona oznakę, że wątroba nie jest jeszcze całkowicie rozwinięta. Co z kolei przekłada się również negatywnie na rozkład bilirubiny w organizmie noworodka. Kolejną przyczyną jest konflikt serologiczny między matką a płodem w obrębie układu Rh lub układu grupowego AB0. Ponadto żółtaczkę mogą wywołać niektóre choroby zakaźne, które będą szkodzić wątrobie. Do takich zalicza się: toksoplazmoza, wirusowe zapalenie wątroby, cytomegalia, listerioza. W niektórych przypadkach żółtaczka spowodowana jest nieprawidłowym rozwojem dróg żółciowych. Nieco rzadziej do przyczyn można zaliczyć wrodzone choroby krwi czy zaburzenia metabolizmu. Aczkolwiek i takie również się zdarzają. Fizjologiczna żółtaczka u nowo narodzonych dzieci nie wymaga leczenia. Jednak lekarza dla profilaktyki stosują naświetlanie noworodka promieniowaniem ultrafioletowym, co ma przyspieszyć pozbycie się żółtaczki u noworodka. Tą metodę stosuje się szczególnie gdy lekarza nie ma pewności czy żółtaczka jest fizjologiczna czy patologiczna. Natomiast żółtaczka patologiczna leczenie jest konieczne, ponieważ bez zlikwidowania przyczyny żółtaczki nie da się wyleczyć z niej noworodka. Czasami niezbędna jest nawet transfuzja krwi, która polega na wymienia całego krwiobiegu noworodka od dawcy. Żółtaczka fizjologiczna rozpoczyna się zażółceniem białek i spojówek oczu. Następnie zmienia się barwa skóry noworodka. Po kilku dniach aż do dwóch tygodni żóltaczka znika. Natomiast jeśli chodzi o żóltaczkę patologiczną to najpierw powiększone zostają wątroba i śledziona, co lekarz potrafi wyczuć na pierwszy rzut oka. Jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie badania to może dojść do rozwinięcia się choroby. Może ona doprowadzić do żółtaczki jąder podstawnych, czyli skupisk tkanki nerwowej w mózgu. Gromadzi się w nich bilirubina, która uszkadza bardzo szybko komórki nerwowe. Wraz z rozwojem choroby dochodzi do zaburzeń słuchu, drgawek i zmniejszenia inteligencji. Żółtaczka jąder podstawy mózgu może doprowadzić do śmierci noworodka. Dlatego tak ważne jest jak najszybsze rozpoczęcie walki z chorobą. Pomimo calkowitej troski o siebie i dziecko niekiedy nie można dziecka uchronić od choroby. jednak ważne jest szybkie reagowanie na pierwsze objawy chorobowe, ponieważ mogą one mieć diametralne znaczenie w walce z chorobą. Artykuł przygotowany przy współpracy z czytelniczką, która zechciała podzielić się tu swoimi przemyśleniami Spodobało się? Daj lajka lub udostępnij znajomym. Za każdym razem, kiedy tego nie zrobisz, uronię małą łezkę. A jeśli to zrobisz, to poczujesz same korzyści: zawsze dowiesz się o nowym poście, na FB zobaczysz więcej zabawnych historyjek z naszego życia, no i będziesz mógł obserwować fotki, które wrzucam na Instagram, są tak fantastyczne, że klękajcie narody. Powiązane wpisy Zdrowe nerki w kilku banalnie prostych krokach Świerzbiączka: co warto wiedzieć na temat tej choroby? Pięć naturalnych metod, by podnieść swój poziom dopaminy Niewidzialni Geniusze. Czyli o zespole Aspergera Raku, wkurzasz mnie niemożebnie!
Aby sprawdzić, czy dziecko faktycznie je zbyt mało, trzeba je bacznie obserwować. Czasami rodzice zapominają, że kilkumiesięczny noworodek ma niewielki żołądek i potrzebuje naprawdę mało, aby zaspokoić swoje potrzeby żywieniowe. Jeżeli maluch rośnie, przybiera na wadze, jest radosny, nie ma powodu do niepokoju.
Fot. Ekaterina Pokrovsky/AdobeStock Opublikowano: 22:22Aktualizacja: 10:38 Żółtaczka u noworodka polega na żółtym zabarwieniu błon śluzowych, skóry i białkówki oka. Najczęściej żółtaczka u noworodka pojawia się jeszcze w szpitalu, lecz zdarza się, że występuje po tygodniu od urodzenia. Czym jest żółtaczka u noworodka?Żółtaczka fizjologiczna u noworodkówŻółtaczka patologiczna u noworodkówPrzyczyny żółtaczki patologicznejPrzedłużająca się żółtaczka u noworodków karmionych piersią Żółtaczka wynika z wysokiego poziomu bilirubiny we krwi. Bilirubina jest barwnikiem powstającym w efekcie rozpadu hemoglobiny obecnej w erytrocytach. Najczęściej do wzrostu poziomu bilirubiny dochodzi w wyniku zbyt szybkiego rozpadu czerwonych krwinek, upośledzenia czynności wątroby czy chorób dróg żółciowych. Żółtaczka u noworodków pojawia się w 2–3 dobie po urodzeniu. Nie każdy noworodek ma wyraźne, żółte zabarwienie skóry. Żółtaczka wynika z faktu, że w życiu wewnątrzmacicznych była inna hemoglobina we krwi dziecka. Rozpad tej hemoglobiny jest więc naturalny procesem adaptacyjnym dziecka. Po porodzie dochodzi do rozpadu erytrocytów i wymiany hemoglobiny ze względu na to, że wątroba noworodka nie jest w pełni dojrzała i nie potrafi go efektywnie przerobić i wyeliminować z organizmu. Czym jest żółtaczka u noworodka? Żółtaczka oznacza zażółcenie powłok skóry na skutek wzrostu poziomu bilirubiny we krwi dziecka. Zażółcenie skóry, czyli żółtaczka może pojawić się również u dorosłych. Następuje to przy przekroczeniu wartości bilirubiny ponad 2 m/dl. U noworodków ta granica jest wyższa. Zażółcenie skóry obserwuje się przy poziomie bilirubiny 5–7 mg/dl. Zażółcenie najczęściej zaczyna się od białkówek oka, błon śluzowych, twarzy i tułowia. Dopiero bardzo wysoki poziom bilirubiny powoduje rozszerzenie się żółtaczki na kończyny. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Odporność WIMIN Odporność, 30 kaps. 59,00 zł Odporność Naturell Immuno Hot, 10 saszetek 14,29 zł Odporność, Good Aging Naturell Witamina D 1000mg, 365 tabletek 70,00 zł Odporność, Beauty Naturell Cynk Organiczny + C, 100 tabletek 12,99 zł Odporność Bloxin Żel do jamy ustnej w sprayu, 20 ml 25,99 zł Żółtaczka to z jednej strony zjawisko naturalne i częste u noworodków, z drugiej natomiast konieczne jest różnicowanie żółtaczki fizjologicznej u noworodków z żółtaczką patologiczną. Wobec tego istnieją pewne kryteria rozpoznania żółtaczki fizjologicznej u noworodków: nieobecność żółtaczki w 1 dobie życia, zanik żółtaczki w 7–10 dobie życia, poziom bilirubiny narasta wolniej niż 0,5 mg/dl na godzinę i wolniej niż 5 mg/dl na dobę, wzrost stężenia bilirubiny w 72–120 godzinie życia dziecka, poziom bilirubiny nieprzekraczający 15 mg/dl u dzieci karmionych piersią i 17 mg/dl u dzieci karmionych sztucznie, wysoki poziom bilirubiny dotyczy przede wszystkim bilirubiny pośredniej. U wcześniaków żółtaczka fizjologiczna może utrzymywać się dłużej, nawet do 14 dni. Żółtaczka fizjologiczna ustępuje samoistnie, nie wymaga naświetlania ani żadnego innego leczenia. Żółtaczka patologiczna u noworodków Żółtaczka patologiczna u noworodka związana jest najczęściej z obecnością nasilonej żółtaczki (poziom bilirubiny powyżej 7 mg/dl) już w pierwszej dobie życia. W kolejnych dobach poziom ten narasta, przekraczając istotnie normy dla żółtaczki fizjologicznej. Wzrost poziomu bilirubiny jest związany również ze wzrostem bilirubiny bezpośredniej o co najmniej 2 mg/dl. Żółtaczka jest patologiczna w przypadku utrzymywania się dłużej niż 7 dni u noworodków donoszonych i 14 dni u wcześniaków. Istotne jest również tempo narastania żółtaczki, które zdecydowanie przekracza normy dla żółtaczki fizjologicznej. Przyczyny żółtaczki patologicznej Wymienia się wiele przyczyn żółtaczki patologicznej. Wśród nich są: zakażenia, infekcje, wady wrodzone jak np. trisomia 13 czy 18, mukowiscydoza, cholestaza wewnątrz- i zewnątrzwątrobowa, galaktozemia, wcześniactwo, niedoczynność tarczycy, krwawienia, krwiaki, nieprawidłowa budowa krwinek czerwonych, niedokrwistość hemolityczna, konflikt krwi matki i dziecka. Zobacz także Przedłużająca się żółtaczka u noworodków karmionych piersią Żółtaczka u noworodków karmionych piersią może utrzymywać się dłużej, w związku z tym dzieci karmione piersią mają bardziej labilne granice czasowe między żółtaczką fizjologiczną i patologiczną. Przy karmieniu piersią może dojść do utrzymania się żółtaczki dłużej niż wspomniano wcześniej, jak również może pojawić się dużo później. Potwierdzenie związku pomiędzy żółtaczką a karmieniem piersią stanowi obniżenie poziomu bilirubiny o co najmniej 2 mg/dl przy 12-godzinnej przerwie w karmieniu. Wyróżnia się wczesną postać (między 2 a 4 dobą życia) i późną (pod koniec 1 tygodnia życia). Żółtaczka u noworodków karmionych piersią bardzo często ulega wydłużenia, ponieważ mleko matki zawiera substancje hamujące wychwyt bilirubiny z krwi dziecka. Zazwyczaj żółtaczka pojawia się około 3–4. doby życia dziecka i utrzymuje się nawet kilka tygodni (do 3 miesięcy). Nie towarzyszą jej jednak żadne niepokojące objawy dodatkowe, a kolor moczu i stolca jest odpowiedni. Do pojawienia się tego typu żółtaczki przyczynia się ponadto późne pierwsze karmienie dziecka, jak również nieefektywne karmienie. To, ile noworodek z żółtaczką musi zostać w szpitalu, jest decyzją indywidualną lekarza neonatologa. Najnowsze w naszym serwisie Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. lek. Agnieszka Widera Jestem absolwentką Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Po studiach rozpoczęłam staż w Szpitalu Miejskim w Żorach. Ukończyłam też wiele dodatkowych kursów z zakresu dietetyki klinicznej, odżywiania kobiet w ciąży i dzieci, dietetyki w kosmetologii i dietetyki sportowej. Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: PolecamyUlewanie jest bezpieczne i nie ma w nim nic niepokojącego, jeśli dziecko właściwie przybiera na wadze i nie widać po nim, że coś je boli. Przy tendencji do ulewania lepiej karmić dziecko z uniesionymi pod kątem 30 stopni główką i klatką piersiową, a po karmieniu przez godzinę unikać wykonywania manewrów ciałem dziecka , np Ile powinno ważyć dziecko? Zdrowy noworodek urodzony o czasie waży średnio 3,5 kilograma. Choć w pierwszych dniach życia dochodzi u malucha do fizjologicznego ubytku masy ciała, nie powinien on przekraczać 10 proc. masy urodzeniowej. Dziecko powraca do pierwotnej wagi ciała w ciągu dwóch tygodni. W następnych tygodniach obserwuje się systematyczny wzrost masy ciała, świadczący o prawidłowym karmieniu niemowlęcia. Choć każde dziecko rośnie we własnym tempie, rodzice powinni monitorować ten proces począwszy od pierwszych miesięcy życia niemowlęcia. Zgodnie z przyjętymi normami dzienny przyrost masy ciała noworodka powinien wynosić 20-30 gramów na dobę (140-210 gramów tygodniowo) aż do trzeciego miesiąca życia. Natomiast w kolejnych miesiącach jest to odpowiednio: 20 g/24 h od czwartego do szóstego miesiąca, 12 g/24 h między siódmym a dwunastym miesiącem, 8 g/24 h między trzynastym a osiemnastym miesiącem oraz 6 g/24 h między dziewiętnastym a dwudziestym czwartym miesiącem życia. Przyjmuje się także, że niemowlę powinno podwoić swoją masę urodzeniową w piątym lub szóstym miesiącu życia oraz potroić ją w jedenastym lub dwunastym miesiącu. Dlaczego dziecko nie przybiera na wadze? Czemu dziecko nie przybiera na wadze? Dziecko może nie przybierać na wadze z kilku przyczyn: jest karmione w ciągu dnia niewystarczającą ilość razy, pory karmienia są nieregularne, dziecko ma problemy ze ssaniem piersi/piciem mleka z butelki wynikające np. z rozszczepu podniebienia lub schorzeń neurologicznych, niemowlę wymiotuje, ma biegunki, ulewa pokarm z powodu refluksu żołądkowo-przełykowego, u dziecka występują zaburzenia wchłaniania spowodowane celiakią, mukowiscydozą, alergią na białka mleka krowiego lub zespołem krótkiego jelita, dziecko ma zwiększone zapotrzebowanie na energię i składniki pokarmowe w przebiegu takich chorób jak mukowiscydoza, nowotwory czy wrodzone wady serca. Kiedy udać się do lekarza? Jeśli rodzicowi wydaje się, że dziecko je, a nie przybiera na wadze, powinien ocenić rozwój dziecka przy pomocy siatek centylowych, które przedstawiają w postaci wykresu rozkłady różnych cech, w tym wzrostu i masy ciała w zależności od płci i wieku. Istnieją dwa rodzaje siatek centylowych. Z pierwszej z nich, opracowanej przez Światową Organizację Zdrowia, powinno się korzystać do trzeciego roku życia dziecka. Natomiast drugą, tzw. siatkę centylową OLA/OLAF, stosuje się od trzeciego do osiemnastego roku życia. Za pomocą siatek można określić, w którym kanale centylowym znajduje się dziecko. Jeśli maluch zostanie przypisany poniżej 3-10 centyla lub powyżej 90-97 centyla oznacza to, że przyrost masy ciała dziecka jest odpowiednio za niski/wysoki. Taka sytuacja wymaga konsultacji z lekarzem. Powodem do niepokoju powinien być także spadek lub wzrost na siatce o dwa kanały centylowe. Podczas wizyty lekarskiej pediatra przeprowadza z rodzicami wywiad oraz bada fizykalnie dziecko. Lekarz może także zlecić wykonanie dalszej diagnostyki, w tym badanie ogólne moczu oraz pomiar stężenia hemoglobiny i albumin w surowicy krwi. Karmienie i dieta niemowlaka Prawidłowa technika karmienia oraz przystawianie noworodka do piersi na żądanie zapewniają dziecku stały dostęp do pokarmu. Noworodek wymaga nawet od ośmiu do dwunastu karmień na dobę odbywających się co jedną bądź dwie godziny. Niemowlę je trochę rzadziej, średnio co dwie lub trzy godziny. O tym, że dziecko się najada, świadczy nie tylko ilość karmień, ale i długość ich trwania. Na efektywne karmienie wskazuje ssanie każdej piersi przez około 10-15 minut. Mama powinna słyszeć odgłosy przełykania przerywane momentami odpoczynku. Karmione dziecko uspokaja się i staje się zrelaksowane. Najedzone dziecko moczy około pięciu lub sześciu pieluch dziennie. Po ukończeniu szóstego miesiąca życia do diety dziecka wprowadza się pokarmy uzupełniające i jednocześnie kontynuuje karmienie piersią bądź mlekiem modyfikowanym. Niemowlę poznaje nowe smaki, z czasem uczy się jeść z ręki i łyżeczki oraz pić z kubka otwartego. Rodzice powinni pamiętać, że to oni decydują, co dziecko zje i kiedy, ale dziecko ma wybór, ile zje. Jak poprawić apetyt u malucha? Każde dziecko rodzi się z umiejętnością samoregulacji stanu głodu i sytości i rozwija tę kompetencję wraz z wiekiem. Dzięki temu zarówno niemowlę, jak i starsze dziecko wiedzą, ile powinny zjeść. Rodzic nie powinien więc dawać dziecku jedzenia na siłę i karać go, gdy czegoś nie zjadło. Takie zachowanie może bowiem wpływać negatywnie na apetyt malucha. Straszenie dziecka słowami typu „“jeśli teraz nie zjesz, nie dostaniesz nic aż do kolacji” może wywołać u dziecka upór i sprawić, że w złości nic już nie zje. Dobra atmosfera przy stole to podstawa. Apetyt można poprawić, przygotowując dla dziecka potrawy, które szczególnie lubi. Po kilku tygodniach wprowadza się kolejne dania lub produkty, nie przymuszając do jedzenia ich w całości. Dobrze jest nakładać małe porcje dań – dziecko nie poczuje się przytłoczone ilością jedzenia, a w razie potrzeby samo poprosi o dokładkę. Im bardziej atrakcyjny wizualnie posiłek, tym chętniej niemowlę będzie chciało go skosztować. Na wzmocnienie apetytu dobre są też przekąski między posiłkami – najlepiej zachęcać dziecko do jedzenia zdrowych produktów – warzyw lub owoców. Bibliografia: Tom Lissauer, Graham Clayden, “Pediatria”, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012. Szajewska H. (red), 2009. Żywienie dzieci zdrowych i chorych. Wydawnictwo Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa, 57-67. Zbigniew Kułaga i wsp., “Siatki centylowe dla oceny wzrastania i stanu odżywienia polskich dzieci i młodzieży od urodzenia do 18 roku życia”, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2015, T. 12, 119-135.
Ten temat jest archiwizowany i nie można dodawać nowych odpowiedzi. moj noworodek nie przybiera na wadze!!!! Przez Gość zaplakana i zalamana, Czerwiec 30, 2008 w Ciąża, poród
Jak wynika z doświadczeń mam karmiących piersią inaczej (odciągniętym pokarmem) żółtaczka jest zaliczana do głównych przyczyn nie karmienia przez nie bezpośrednio piersią. Dlaczego tak się dzieje? Spróbujemy znaleźć odpowiedź. Jak pewnie wiecie, żółtaczka jest jednym ze stanów przejściowych u noworodka. O ile noworodek przechodzi ją w sposób fizjologiczny nie ma wpływu na karmienie piersią. Gorzej jest, gdy poziom bilirubiny jest podwyższony, albo przedłuża się w czasie… Żółtaczka jest jednym z dość częstych problemów okresu adaptacyjnego noworodka w szpitalu, ale również i w domu, już po wypisie ze szpitala. Co to jest bilirubina? Naturalnie bilirubina jest obecna we krwi w niewielkich ilościach jako żółto – pomarańczowy barwnik. Bilirubina powstaje z rozpadu hemu (zużytych czerwonych krwinek), a następnie przedostaje się do wątroby. Z organizmu jest usuwana razem z kałem. Wzrost jej poziomu ponad normę wywołuje żółtaczkę. Mechanizm: najpierw następuje wzrost stężenia bilirubiny w surowicy krwi, następnie odkłada się w tkankach i powłokach skórnych i objawia się zażółceniem skóry i błon śluzowych (białka oczu). Zażółcenie skóry rozpoczyna się od głowy i przechodzi poprzez tułów do kończyn. W przypadku silnego rozwoju choroby już w domu należy niezwłocznie udać się do lekarza. Bezpieczny poziom bilirubiny W pierwszych 96 godzinach po porodzie poziom biliruburiny nie powinien przekraczać odpowiednio: 20 mg/dl (340 µmol/l, stężenie w mg/dl przelicza się na µmol/l, mnożąc przez 17) dla donoszonych noworodków (po przekroczeniu tego poziomu może być wskazanie do czasowego odstawienia mleka kobiecego), 12 mg/dl dla noworodków urodzonych ≤30. tygodnia ciąży, 15 mg/dl dla urodzonych między 31. a 36. tygodniem ciąży. Powyżej 4 doby życia poziom ten powinien być niższy niż 25 mg/dl. Hiperbilirubinemia noworodka Hiperbilirubinemia jest częstym zakłóceniem okresu noworodkowego dlatego rutynowo należy badać noworodki pod kątem wystąpienia żółtaczki. Poziom bilirubiny można ocenić przy pomocy schematu Kramera, zgodnie z którym ciało dziecka jest podzielone na strefy i w zależności od rozległości zażółcenia powłok skórnych określa się wysokość stężenia bilirubiny. Kolejny sposób badania to określenie stężenia bilirubiny w pomiarze przezskórnym (TcB) oraz stężenie bilirubiny całkowitej w surowicy (TSB), a następnie dokonuje oceny poprzez nanoszenie danych na nomogramy. U każdego noworodka występuje wzrost poziomu bilirubiny pośredniej (niezwiązanej). Na wzrost poziomu bilirubiny ma wpływ kilka czynników: zwiększona produkcja bilirubiny, jako produkt rozpadu hemu, co następuje szybciej niż u osób dorosłych (prawidłowy poziom u dorosłych to ≼1,5 mg/dl lub 26 umol/L); niedojrzałość enzymów wątrobowych (zmniejszona zdolność wątroby do wychwycenia bilirubiny i jej przekształcenia do formy związanej); niedrożność przewodu pokarmowego, zwiększone wchłanianie zwrotne bilirubiny w jelitach, opóźnienie pierwszego karmienia (np. u dzieci, które wymiotują po porodzie, szczególnie przez cc). Czynniki powodujące podwyższenie ryzyka rozwoju hiperbilirubinemii niezgodność grup krwi matki i dziecka (konflikt serologiczny w zakresie grupy Rh lub ABO), cukrzyca matki, wcześniactwo, wybroczyny poporodowe u noworodka, krwiaki podokostnowe. Najbardziej zagrożone rozwojem hiperbilirubinemii są tzw. późne wcześniaki urodzone między 35 a 37 tygodniem ciąży, które często mają problemy ze ssaniem piersi. Dlatego trzeba szczególnie zadbać o to, żeby noworodki te nie były głodne, otrzymywały właściwą ilość kalorii. Hiperbilirubinemia, przy jej dużym nasileniu, powoduje potencjalne ryzyko wystąpienia żółtaczki jąder podkorowych (kernicterus), ponieważ znaczny wzrost poziomu bilirubiny niezwiązanej przenika barierę krew – mózg i dociera do neuronów jąder podkorowych i móżdżku, co może doprowadzić do niedorozwoju umysłowego, porażenia mózgowego, niedosłuchu. W związku z powodowaniem rozległego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) choroba ta nazywana jest encefalopatią bilirubinową. Dlatego tak bardzo jest ważny monitoring zażółcenia powłok skórnych (np. za pomocą bilirubinometru – TcB), aby w razie zagrożenia zbyt wysokim poziomem hiperbilirubinemii włączyć odpowiednie leczenie. Taka sytuacja nie ma praktycznie miejsca u noworodków zdrowych i urodzonych w terminie. Inne rodzaje żółtaczki, w zależności od przyczyny jej powstania Przedłużona żółtaczka noworodków Jeśli dziecko je z piersi około 8-12 razy w ciągu doby i często wypróżnia się, to żółtaczka fizjologiczna zwykle ustępuje sama. Badania potwierdziły, że efektywne karmienie piersią przeciwdziała nadmiernemu gromadzeniu się bilirubiny (Yamauchi i Yamanouchi, 1990). Siara jako naturalny środek przeczyszczający właśnie przez wypróżnienia pomaga pozbyć się noworodkowi bilirubiny. Jeżeli noworodek w pierwszych dniach jest karmiony zbyt mało, wówczas następuje opóźnione wydalanie smółki (czarnej, smolistej kupki). Zielony barwnik znajdujący się w smółce może zostać ponownie wchłonięty do krwioobiegu podwyższając poziom bilirubiny, a tym samym żółtaczka fizjologiczna przedłuża się. Żółtaczka ta może nie zostać zauważona przez rodziców dziecka już po wyjściu ze szpitala. Obecnie w przypadku porodu zdrowego dziecka wyjście ze szpitala następuje bardzo szybko i szczególnie w sytuacji, gdy są problemy z karmieniem piersią może to spowodować zbyt późne rozpoznanie hiperbilirubinemii. Należy zwrócić uwagę na niepokojące objawy takie jak: pojawienie się żółtaczki lub jej nasilanie się, zmianę zabarwienia skóry z żółto – pomarańczowego na żółto – oliwkowy, szaro- białe stolce lub bardzo ciemny, żółto – brązowy kolor moczu, wyraźne zaburzenia zachowania dziecka (ospałość, drgawki, dziwne odruchy, wiotkość mięśni lub piskliwy, głośny krzyk). Czasami żółtaczka ta zazębia się z żółtaczką mleka kobiecego. Wówczas należy sprawdzić, czy dziecko na pewno otrzymuje odpowiednią ilość mleka. Żółtaczka mleka kobiecego Oprócz żółtaczki noworodków czasami u dzieci karmionych wyłącznie piersią lub mlekiem matki występuje tak zwana żółtaczka związana z mlekiem matki i jest najczęstszą postacią przedłużonej żółtaczki noworodków. Pojawia się ona zazwyczaj nie wcześniej niż przed upływem ukończenia 2 tygodnia życia i dotyczy prawie połowy noworodków karmionych mlekiem mamy (dzieci mogą mieć delikatnie zażółconą skórę i białka oczu). Nie jest znana jej przyczyna. Badania przeprowadzone na szczurach wykazały, że ⅔ próbek mleka przejściowego i dojrzałego spowodowały wzrost wchłaniania zwrotnego bilirubiny niezwiązanej w jelitach, prawdopodobnie w związku z wpływem niezidentyfikowanej substancji występującej w mleku ludzkim. Prawdopodobnie chodzi tu o obecność w mleku mamy lipazy lipoproteinowej i betaglukuronidazy. W przypadku tego rodzaju żółtaczki niemowlęta domagają się karmień, są aktywne, często robią siusiu i kupkę oraz przybierają na wadze. Żółtaczka ta może trwać kilka, a nawet 8-12 tygodni i zwykle nie wymaga leczenia, po prostu stopniowo ustępuje. Podwyższony poziom bilirubiny niezwiązanej w surowicy u noworodków obniża się w różnym tempie, pomimo kontynuacji karmienia piersią. Żółtaczka związana z niedojadaniem (wywołana głodem) W pierwszych dniach życia noworodek powinien otrzymać odpowiednią ilość mleka. U dzieci, u których nastąpił spadek wagi urodzeniowej powyżej 10% występuje zagrożenie żółtaczką, bowiem zmniejszenie spożycia kalorii poniżej dawki należnej dla wieku skutkuje zdecydowanie większym wzrostem poziomu bilirubiny niezwiązanej. Według dwóch przeprowadzonych badań nie ma różnicy w poziomie bilirubiny noworodków karmionych sztucznie i naturalnie, w ciągu pierwszych pięciu dni życia. Jednakże częściej się pisze o tym, że większy jest ubytek masy ciała i wzrost poziomu bilirubiny u noworodków karmionych piersią. Żółtaczkę tę najczęściej obserwuje się w ciągu pierwszego tygodnia życia noworodka (inicjacja karmienia), ale może ujawnić się i później (do 28 dni), a nawet w wieku niemowlęcym. Powstanie tej żółtaczki spowodowane jest zwiększonym wchłanianiem zwrotnym w jelitach bilirubiny niezwiązanej w przypadku niedożywienia noworodka, co może skutkować osiągnięciem toksycznego poziomu bilirubiny. Dlatego bardzo duże znaczenie ma częste karmienie piersią w pierwszych dniach życia dziecka. Noworodek wówczas szybciej wydala smółkę, nie zwiększa się wchłanianie zwrotne bilirubiny w jelitach powodowane przez głodowanie i nie następuje jej powrót do krążenia. Istnieje wtedy też mniejsze ryzyko wejścia żółtaczki wywołanej głodem w interakcję z żółtaczką mleka kobiecego. Żółtaczka z konfliktu serologicznego w zakresie grupy Rh lub ABO (żółtaczka hemolityczna) Konflikt serologiczny najczęściej wynika z niezgodności grupy krwi matki i dziecka albo w zakresie czynnika Rh (matka ma Rh- a dziecko Rh+), albo z konfliktu grup głównych krwi AB0. Konflikt grup głównych zachodzi kiedy matka ma krew grupy 0 (zero), a noworodek inną (A, B lub AB). W wyniku tych różnic krwinki dziecka są niszczone przez przeciwciała matki przekazane przez łożysko podczas ciąży. Ich rozpad jest obecny nadal po urodzeniu, więc mamy do czynienia z hiperbilirubinemią, którą trzeba monitorować od początku. Noworodki z tych grup ryzyka mają pobraną krew łożyskową do zbadania pierwszego poziomu bilirubiny, a następnie decyzję o kolejnych badaniach oraz o rozpoczęciu i sposobie leczenia podejmuje lekarz. Konflikt w zakresie Rh jest bardziej groźny. Lekarze powinni umożliwić karmienie piersią, gdy żółtaczka spowodowana jest niezgodnością grup krwi matki i dziecka. Inne przyczyny żółtaczki Prawdopodobieństwo żółtaczki wzrasta w przypadku bliźniąt. Wzrost bilirubiny mogą też wywołać niektóre leki podawane w czasie porodu, np. syntetyczna oksytocyna. Wywołane zakażeniami wirusowymi lub bakteryjnymi. Zespół Criglera – Najjara – rzadka choroba genetyczna wywołująca ciężką odmianę żółtaczki. Galaktozemia i inne niedobory enzymatyczne. Mukowiscydoza. Zdarza się również, że żółtaczka pojawia się już w domu w związku z zakażeniem (np. dróg moczowych) lub z problemami z wątrobą u dziecka (cholestaza). W takich przypadkach niezbędna jest wizyta u lekarza i przeprowadzenie diagnostyki w celu znalezienia przyczyny i wprowadzenia leczenia. Konsultacja: mgr Ewelina Wiech, położna noworodkowa, CDL, instruktor masażu Shantala, Warszawa. Źródła: “Karmię piersią”, William Sear, Martha Sears. „Po prostu piersią”, Gill Rapley, Tracey Murkett. “Poradnik karmiącej matki”, Kathleen Huggins. “Postępowanie i leczenie hiperbilirubinemii u noworodków urodzonych ≥35. tygodnia ciąży. Aktualne (2014) wytyczne Italian Society of Neonatology”, Medycyna Praktyczna, Pediatria, na podstawie Italian Journal of Pediatrics, 2014; 40: 11. “Hyperbilirubinemia in Neonates: Types, Causes, Clinical Examinations, Preventive Measures and Treatments: A Narrative Review Article”, “Phototherapy for the Treatment of Neonatal Jaundice and Breastfeeding Duration and Exclusivity”, “Wytyczne postępowania w żółtaczce u noworodków karmionych piersią urodzonych w 35 tygodniu ciąży lub później”, „Karmienie piersią w teorii i praktyce” pod red. Magdaleny Nehring – Gugulskiej, Moniki Żukowskiej – Rubik, Agnieszki Pietkiewicz. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum prywatnego.
.